Wie denkt dat Eenvoudig Communiceren alleen actief is in Nederland, heeft het mis! De uitgeverij is al langer bezig om haar vleugels internationaal uit te slaan. In de afgelopen 15 jaar ontstonden er zuster-uitgeverijen in Engeland, Duitsland, Spanje en België. Next on the agenda? Frankrijk. ‘Niets liever dan op Europees niveau laaggeletterdheid op een praktische manier bestrijden’, aldus directeur Ralf Beekveldt. Een overzicht van de internationale stand van zaken.

Lezen voor Iedereen in België
Lezen voor Iedereen (LvI) was de eerste internationale zuster-uitgeverij van Eenvoudig Communiceren. 15 jaar geleden waagde Beekveldt zich met LvI voor het eerst over de grens: ‘Een logische stap, dachten we het in het begin. Vlaams is toch eigenlijk Nederlands. Later kwamen we er achter dat het Vlaams fors verschilt van het Nederlands. We zijn toen overgestapt naar een geheel Vlaams team.’ Inmiddels heeft Lezen voor Iedereen zich ruimschoots bewezen in België. ‘Het Vlaams Fonds der Letteren steunt de uitgaven in onze serie Vlaamse Reuzen, en dat zegt toch wel iets over onze betekenis. Vlaamse Reuzen is de Belgische variant van onze Nederlandse serie Leeslicht: bekende titels herschreven in begrijpelijke taal.
Deze maand wordt weer een nieuwe titel toegevoegd aan de Vlaamse Reuzen: Brandlucht van Erik Vlaminck, een alom bekende auteur in België. Brandlucht stond op de longlist van de Libris én AKO Literatuur Prijs 2012 en is ook vertaald naar het Engels.

Spass am Lesen Verlag in Duitsland
Spass am Lesen viert dit jaar haar 10-jarig bestaan. In het afgelopen decennium heeft de uitgeverij zich ontwikkeld tot een onmisbare schakel binnen de alfabetisering van Duitsland. ‘We zijn officieel erkend door de Duitse overheid als ondersteuner van een langlopend nationaal project rondom alfabetisering’, vertelt Beekveldt. ‘Die erkenning van de Duitse overheid voor ons werk en onze missie om mensen tot lezen te brengen, daar zijn we natuurlijk trots op. Het is fijn als je bedrijf als waardevol wordt gezien.’

ReadZone Books in Engeland
De Britse variant op Eenvoudig Communiceren kwam in 2008 tot stand in de vorm van ReadZone Books. Beekveldt: ‘Engeland is echt een ander land dan Nederland, met een andere mentaliteit, andere gewoontes en een andere markt. Dat was even wennen. Ondertussen heeft ReadZone gelukkig haar draai gevonden en kunnen we ook in Engeland met onze missie aan de slag: leesvaardigheid stimuleren door mooie, spannende maar altijd begrijpelijke boeken te maken.’
De in Nederland zeer populaire Reality Reeks is recent uitgebracht in Engeland. De boeken zijn niet alleen vertaald naar toegankelijk Engels, maar de setting van de verhalen werd ook aangepast, zodat ze zich in Engeland afspelen. Beekveldt: ‘De reeks is goed ontvangen. De verhalen in de Reality Reeks gaan over heftige thema’s waar jongeren mee te maken kunnen krijgen: drankmisbruik, criminaliteit, zelfmoord. In Engeland is het best bijzonder om boeken over zulke onderwerpen voor jongeren te publiceren. Daarmee zijn we wel een beetje gedurfd, zeg maar cutting edge. Maar als Nederlands bedrijf vind ik dat eigenlijk helemaal niet erg.’

Lectura para todos in Spanje
Lectura para Todos is het jongste zusje van Eenvoudig Communiceren. Beekveldt: ‘In 2019 kwamen we daar in één keer met 60 titels op de markt. Best bijzonder, want in Spanje gaat men heel anders om met laaggeletterden. Daar is bijvoorbeeld vrijwel geen NT2-beleid. Nieuwkomers in Spanje moeten zelf maar uitzoeken hoe ze de taal leren. De markt voor boeken in eenvoudige taal moet daar eigenlijk nog gecreëerd worden. In één keer 60 titels uitbrengen was dus wel een risico.’ Toch is Lectura para Todos niet stil blijven zitten. Waar de eerste 60 boeken vertalingen waren van titels uit het fonds van Eenvoudig Communiceren, had Lectura para Todos begin dit jaar de primeur van de eerste makkelijk-lezen editie van een Spaanstalige bestseller. Beekveldt: ‘Tantos Lobos van Lorenzo Silva uit 2017 is een razend populaire thriller. Iedereen in Spanje kent de twee hoofdpersonen uit het boek.’

En nu?
Het volgende land om te veroveren? ‘Frankrijk. Dat is in ieder geval wel de wens’, zegt Beekveldt. ‘De uitdaging blijft eigenlijk altijd hetzelfde als je in een nieuw land begint: in hoeverre ziet men dat laaggeletterdheid een bedreiging is voor het land en zijn economie? Kijk, onze boodschap is helder: lezen is onontbeerlijk om goed mee te komen op sociaal, economisch en maatschappelijk gebied. De basis van nadenken zit in lezen en schrijven, niet in het kijken van filmpjes of luisteren naar audio. Je hebt echt leesvaardigheid nodig om verder te komen, als individu én als land. Of een land klaar is om dit als nationale uitdaging te zien, is telkens weer de vraag. In Frankrijk ook. Dat de markt er is - dat er miljoenen mensen in Frankrijk wonen die een krant als Le Monde niet kunnen lezen en zich geen raad weten met Camus, Sartre of Proust - daar ben ik zeker van. Maar hoe bereik je hen als er in het land zelf nog geen platform is gecreëerd? Dan moet je dus echt bottom-up te werk gaan. En daar heb je een lange adem voor nodig. Net zolang doorgaan met boeken en kranten maken totdat scholen en docenten hun weg naar je producten weten te vinden.’

De kunst van de lange adem
Beekveldt: ‘Toen ik tien jaar geleden begon met Spass am Lesen Verlag, had ik nooit durven dromen op het punt te belanden waar we nu staan. Telkens als we weer een nieuwe uitgeverij opzetten, vraag ik me halverwege het eerste jaar af waarom ik er aan begonnen ben. Die eerste jaren in een nieuw land, als onbekende uitgeverij met een missie als de onze, zijn gewoon bikkelhard, met omzetten om van te huilen. Maar uiteindelijk zie je toch dat je in elk land op den duur gevonden wordt. Omdat wat we maken écht nodig is. En dat is ook de reden waarom ik er telkens weer aan begin: de beweging die we er mee in gang zetten. En de duizenden dankbare mensen die voor het eerst in hun leven een boek uitlezen. Dat is waar we het voor doen.’