(Voor)lezen op praktijkschool Focus Heerhugowaard
Lezen in het praktijkonderwijs, hoe gaat dat eigenlijk? Leest de leerkracht een boek voor? Lezen de leerlingen zelf? Of is het een combinatie van beide? Wij namen een kijkje in de klas van Jacqueline Schuffel, docent op praktijkschool Focus in Heerhugowaard.
In november verscheen de jongerenroman Geraakt van Marlies Verhelst. Wij vroegen Jacqueline Schuffel of zij dit boek klassikaal met haar leerlingen wilde lezen. Jacqueline nam de uitnodiging graag aan. Lezen is immers belangrijk voor de taalontwikkeling van leerlingen. Maar ook voor het ontwikkelen van hun emotionele kant, en voor het herkennen van situaties. Daarnaast is lezen ook belangrijk voor het leren herkennen van de beweegredenen die aan handelingen ten grondslag liggen. En dat is een van de belangrijkste verschillen tussen lezen en kijken. Als je naar een film kijkt, zie je wat de mensen doen (actie). Maar je ziet niet altijd waarom ze het doen (motief). En je kunt al helemaal niet zien wat zich in iemands hoofd afspeelt (geest).
Dé uitgeverij voor het praktijkonderwijs
Terug naar de praktijk. Hoe zag de (voor)leesmiddag in Heerhugowaard eruit? Marianne Verhallen leidt de bijeenkomst in, en stelt Eenvoudig Communiceren voor als dé uitgeverij voor het praktijkonderwijs: ‘Wij maken spannende boeken en kranten, en lesmateriaal speciaal voor jullie. We hopen dat jullie lezen zo leuk gaan vinden, dat je het vaak gaat doen. Want dan worden jullie beter in taal, en dat helpt weer bij de andere vakken. Meer lezen betekent meer woorden kennen, en dat betekent dat je beter wordt op school en later in je werk! Zo krijg je straks een betere baan en ga je dus ook meer geld verdienen.'
Schrijver in de klas
De uitgeverij heeft voor elke leerling een eigen exemplaar van Geraakt. Terwijl juf Jacqueline voorleest, lezen de leerlingen mee: 'Toen ik het eerste kwartier had voorgelezen en wilde stoppen, wilden de leerlingen niet dat ik ophield. Ze wilden persé weten hoe het verhaal af zou lopen. We hebben het boek met veel plezier uitgelezen!'
Daarna komt auteur Marlies Verhelst op bezoek. Zij deelt kleine washboards uit, en uitwisbare stiften.
Marlies begint met uit te leggen waar het idee voor Geraakt vandaan kwam. Het blijkt een persoonlijk verhaal. Haar broer is onder bedreiging van zijn telefoon beroofd. Hij schrok zo, dat hij niet meteen zijn telefoon gaf. Toen werd hij geslagen en geschopt. Haar broer is daarna nog heel lang bang gebleven.
Psycholoog
Dan neemt Marlies de belangrijkste passages door. Ze stelt er vragen over, en de leerlingen gaan druk aan het schrijven. De laatste vraag die Marlies over het boek stelt, is: ‘Vinden jullie het goed dat de hoofdpersoon naar de psycholoog is gegaan?’ Ja, dat vinden alle leerlingen goed. ‘De psycholoog is er voor iedereen’, zegt een jongen. ‘Ook voor kleine kinderen, jongeren en ouders.’ De hele groep beaamt dat. ‘Als je arm pijn doet, ga je naar de dokter. Als je bang bent, of heel verdrietig, dan ga je naar de psycholoog’, zegt hij. ‘Of als je niet kunt slapen!’, zegt een meisje. ‘Of als je oma doodgaat’, mompelt een jongen.
Judas
Marlies wil weten hoeveel boeken de leerlingen dit schooljaar al gelezen hebben. Eén meisje is bezig in het boek Judas van Astrid Holleeder. ‘Waar gaat dat over?’, vraagt Marlies. ‘Dat is een verhaal van Astrid, en dat is de zus van die crimineel Holleeder. Ze vertelt wat haar broer allemaal geflikt heeft.’ ‘Ze is hartstikke rijk nu!’, roept een andere leerling. En een jongen legt ondertussen precies uit hoeveel mensen Holleeder heeft ‘omgelegd’. Maar voor veruit de meeste leerlingen in het derde jaar was Geraakt het eerste boek dat ze dit schooljaar hebben gelezen.
Door het keukenraam
Aan het eind van de les vertelt Marlies over een ander boek dat ze heeft geschreven. Een verhaal over twee mannen op een parkeerterrein. Een buurman wordt doodgeschoten. Een meisje van 14 ziet de moord door het keukenraam. En dan ziet de dader het meisje. Hij loopt met zijn pistool op het huis af … En daar stopt Marlies. De leerlingen willen weten hoe het afloopt. De lerares schrijft gauw de titel op: Oog in oog. Dat is nog eens leesbevorderen. Meteen door naar het volgende boek!
Eenvoudig Communiceren
Voor veel mensen zijn 'gewone' boeken veel te moeilijk. Daarom maakt uitgeverij Eenvoudig Communiceren romans en werkboeken in eenvoudig Nederlands. Door een eenvoudigere verhaalstructuur, kortere zinnen, grotere letters, eenvoudigere grammatica en makkelijkere woorden. Zo kunnen jongeren en volwassenen die moeite hebben met lezen opeens wél een boek uitlezen. Dat geeft zelfvertrouwen en brengt het plezier in lezen terug.