'Leerlingen hebben vaak geen zin om te lezen'

Aukje ter Horst is begeleider passend onderwijs bij Praktijkschool De Dreef. Onlangs kocht de school flink wat boeken van Eenvoudig Communiceren in voor de leerlingen van De Dreef. Wij spraken Aukje over jongeren en lezen.

Wat was de aanleiding voor jullie bestelling bij Eenvoudig Communiceren?
Wij merkten dat de leerlingen heel weinig lazen. Dat zagen we ook terug in de toetsen die werden gemaakt. Lezen is voor heel veel onderdelen van groot belang. Voor het oplossen van een rekensom moet je bijvoorbeeld ook kunnen lezen en we merkten dat er toch wel een achterstand was op het gebied van woordenschat , technisch en begrijpend lezen. Het is niet makkelijk om leerlingen ineens aan het lezen te krijgen. De leerlingen hebben vaak geen zin om te lezen en je zit vaak met boeken die te moeilijk zijn of die inhoudelijk niet aansluiten. Bij andere praktijkscholen zagen we toen eens boeken van Eenvoudig Communiceren (EC). En we zagen daar ook dat leerlingen samen klassikaal lezen, waardoor je toch ‘gedwongen’ wordt om te lezen. De docent leest dan voor en de leerlingen lezen met de vinger bij de tekst mee.

We namen een kijkje op de website van EC en waren echt blij verrast: heel veel onderwerpen sluiten aan bij onze leerlingen. Het is heel belangrijk dat je leerlingen serieus neemt en dat doe je niet wanneer je iemand van 17  een kinderboek als Dolfje Weerwolfje geeft. De onderwerpen van EC sluiten juist aan bij hun belevingswereld. En in de serie Boeken Boeien zit ook de vmbo-woordenschatllijst. Als je woordenschat klein is, is het belangrijk dat je werkt aan de woorden die je mist. In deze boeken staan precies de woorden die de leerlingen nodig hebben en ze staan handig schuingedrukt.

We kregen Marianne aan de lijn die ons heel goed heeft geholpen. Zelf wisten we niet waar we nou moesten beginnen, maar zij heeft ons aangeraden welke series en welke boeken bij onze leerlingen kunnen passen. Je hebt anders geen idee waar je moet beginnen.

Welke boeken hebben jullie besteld en waarom?
Onze leerlingen zijn tussen de 12 en 18 jaar en voor elke leeftijd hebben wij wel boeken aangeschaft. De boeken zijn ook breed inzetbaar en geschikt voor meerdere leeftijden. We hebben veel Surinaamse, leerlingen dus we kochten een aantal boeken over bijvoorbeeld slavernij en Suriname . En we kozen ook voor boeken met thema’s waar kinderen zelf in hun leven mee te maken krijgen. Soms zijn dat heftige thema’s als loverboys en pesten. Maar we wilden bijvoorbeeld ook de makkelijke versie over Anne Frank haar leven. Haar dagboek is best wel ingewikkeld. Het is een uitgebreid boek dat je niet zomaar leest, maar kinderen zijn wel in haar verhaal geïnteresseerd. We hebben dus gekozen voor heel uiteenlopende onderwerpen, want elk kind is anders. Sommigen vinden magie leuk, anderen houden van waargebeurde verhalen of romantiek.

Jullie geven ook les aan NT2-leerlingen. Wat is hun relatie met lezen?
We hebben redelijk veel NT2-leerlingen. Voor hen is lezen extra lastig. Zij hebben dezelfde leeftijd als hun klasgenoten, maar hebben nog meer moeite met Nederlands lezen dan de rest. Waar moet je dan beginnen? Met boeken uit groep 4 waarin je leest: ‘kip zit op de wip’? Het is gewoon heel vervelend wanneer je achterblijft met kinderachtige boeken omdat je niet goed kan lezen. Voor de NT2-leerlingen is het echt fijn dat er boeken zijn die bij hun ervaringen aansluiten. Zoals een boek dat we hebben aangeschaft over vluchtelingen die in een dorp komen en gediscrimineerd worden: Nieuwskomers op de dijk.

Hoe zijn jullie van plan de bestelde boeken te gebruiken?
We hebben een bibliotheek die we aan het vullen zijn. Daarin kunnen kinderen zelfstandig boeken uitkiezen. Uiteraard worden ze door de mediathecaris geadviseerd op onderwerp en bij het maken van de juiste keuze. Verder lezen ze nu drie keer in de week zelfstandig. Eén keer is dat met een tijdschrift om het leesplezier te bevorderen. Twee keer per week lezen ze klassikaal.

Heb je misschien tips voor andere scholen die leerlingen proberen te stimuleren met lezen?
Met stip op nummer 1 is het kiezen van boeken die bij de kinderen aansluiten, zowel technisch op het goeie niveau als inhoudelijk wat betreft de belevingswereld. Het is super frustrerend om boeken te lezen voor jonge kinderen wanneer je een tiener bent. Ook belangrijk is dat je dat je het lezen stimuleert. Bijvoorbeeld door zelf ook mee te lezen als docent! Geef het goeie voorbeeld.