Wil van Dijk was voorzitter van de stichting ABC. Voor wie de stichting niet kent: dat is nu eens niet een verzameling deskundigen en bekende Nederlanders die het probleem van laaggeletterdheid tackelen, maar een vereniging van en voor laaggeletterden. Ervaringsdeskundigen dus, die in de discussie en zeker in het vorm geven van beleid m.i. veel te weinig aan bod komen.
Bij zijn afscheid onlangs werd door de redactie van de NT1-nieuwsbrief aan van Dijk gevraagd om terug te blikken op de laatste vijf jaar ABC. Het werd een sceptisch verhaal. In de jaren tachtig was hij, werktuigbouwkundige van beroep, vol enthousiasme als vrijwilliger aan de slag gegaan met het begeleiden van wat toen nog onbekommerd ‘analfabeten’ werden genoemd.
De drukte van werk en gezin zorgde ervoor dat hij met dit vrijwilligerswerk ophield, maar in 2015 werd hij, vroeg gepensioneerd, gevraagd om voorzitter te worden van ABC. En hier neemt het verhaal een pessimistische wending. Was hij bij zijn afscheid in de jaren tachtig nog vol optimisme over het beleid dat in Nederland werd opgetuigd om laaggeletterdheid te bestrijden, nu zag hij tot zijn verbazing dat de infrastructuur – met name voor NT1 - vrijwel geheel is afgebroken en de overheid de geldkraan flink heeft dichtgedraaid. Er zijn nog wel goede initiatieven, maar door grote versnippering is de doelmatigheid niet optimaal.
Optimistisch is Van Dijk in zijn afscheidsspeech wel over de inzet van laaggeletterden zelf, waar nodig begeleid door coaches. Samen kunnen zij ervoor zorgen dat de politiek gaat inzetten op beleid dat werkt. De vraag is alleen of dat voldoende is om de achterstand in te lopen.
De insteek van Van Dijk: Vijfentwintig jaar geleden begonnen wij met niet over laaggeletterden te praten, maar met ze een stem te geven. Er is immers niets beters dan ervaringsdeskundigen, als je echt tot de kern van een probleem wilt doordringen. Helaas wordt het debat over laaggeletterdheid nog steeds voor een heel groot deel bepaald door mensen die wel over laaggeletterden praten, maar er zelf geen of weinig ervaring mee hebben. Dan is het lastig je voor te stellen hoe ingrijpend het is als je niet of niet goed kunt lezen en schrijven. Je hebt een maatschappelijke achterstand, die je bijna niet meer in kunt lopen.
Natuurlijk is het goed om mensen dan aan het lezen te krijgen. Niet voor niets geven we met Eenvoudig Communiceren boeken uit die speciaal bestemd zijn voor laaggeletterden. Door lezen hou je je taalvaardigheid op peil. Maar willen we echt iets doen aan de ondanks alle inspanningen nog steeds oplopende laaggeletterdheid, dan zouden we eens kunnen beginnen met naar de ervaringsdeskundigen te luisteren. De politiek allereerst.
Een aantal laaggeletterden heeft vorig jaar bij de minister een klip en klare boodschap afgegeven: het roer moet om. Zij kunnen het niet alleen af, de politiek is nu echt aan zet.
Dit jaar bestaat Eenvoudig Communiceren 25 jaar! Voor veel mensen zijn 'gewone' boeken veel te moeilijk. Daarom maakt uitgeverij Eenvoudig Communiceren romans en werkboeken in eenvoudig Nederlands. Door een eenvoudigere verhaalstructuur, kortere zinnen, grotere letters, eenvoudigere grammatica en makkelijkere woorden. Zo kunnen jongeren en volwassenen die moeite hebben met lezen opeens wél een boek uitlezen. Dat geeft zelfvertrouwen en brengt het plezier in lezen terug.
Volg Eenvoudig Communiceren via Twitter, LinkedIn, Instagram en Facebook